Βλαστοκύτταρα: Η πορεία μέσα στο χρόνο
Ποιοι τύποι ασθενειών θεραπεύονται σήμερα με μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων;
- Συντάκτης: Dr. Koliakos
Ποιοι τύποι ασθενειών θεραπεύονται σήμερα με μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων;
Η μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση της αιμοποίησης, δηλαδή της δυνατότητας του οργανισμού να παράγει αίμα. Χρησιμοποιείται έτσι σε διάφορες μορφές καρκίνου του αίματος (λευχαιμίες, λεμφώματα, πολλαπλό μυέλωμα), όπου πρώτα ο αιμοποιητικός ιστός του ασθενούς καταστρέφεται μαζί με τα καρκινικά κύτταρα με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία και στη συνέχεια χορηγούνται τα βλαστοκύτταρα. Η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες μορφές καρκίνου, σε περιπτώσεις απλαστικής αναιμίας αλλά και σε ασθένειες του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως ο ερυθηματώδης λύκος, η νεανική ρευματοειδής αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας και πειραματικά ο νεανικός σακαχαρώδης διαβήτης.
Το αίμα του ομφαλίου λώρου μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε συμβατούς λήπτες για τη θεραπεία κληρονομικών νόσων του αίματος (μεσογειακή αναιμία, συγγενής ακοκκιοκυτταραιμία ή του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς και ασθενειών του μεταβολισμού.
Ποια είναι η διάρκεια ζωής των βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου χωρίς απώλεια της βιολογικής τους δραστηριότητας σε συνθήκες υγρού αζώτου;
- Συντάκτης: Dr. Koliakos
Η κρυοσυντήρηση σήμερα θεωρείται ασφαλής και αποτελεσματική για τη διατήρηση της ακεραιότητας των βλαστικών κυττάρων. Τα κύτταρα διατηρούνται σε πλήρη λειτουργική δραστηριότητα για θεωρητικά απεριόριστο χρονικό διάστημα, εφ όσον εξασφαλίζεται η παραμονή τους σε σταθερή θερμοκρασία -196° C υγρού αζώτου.
Είναι δυνατός ο πολλαπλασιασμός των βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται πάντα, και να διατηρείται στην κρυοσυντήρηση ένας σταθερός ή αυξανόμενος αριθμός;
- Συντάκτης: Dr. Koliakos
Διεθνώς σήμερα στα ερευνητικά εργαστήρια εφαρμόζονται μέθοδοι καλλιέργειας και πολλαπλασιασμού των βλαστικών κυττάρων, με σκοπό σύντομα να τύχουν ευρείας εφαρμογής στην καθ ημέρα ιατρική πράξη. Το αίμα του ομφαλίου λώρου περιέχει δύο πληθυσμούς βλαστικών κυττάρων. Βλαστικά αιμοποιητικά κύτταρα και πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα από τα οποία μπορούν να προκύψουν όχι μόνο αιμοποιητικά κύτταρα αλλά και ιστοί (νεύρα, μυοκάρδιο, ήπαρ κλπ).
Τα βλαστικά αιμοποιητικά κύτταρα αποτελούν τον ώριμο πληθυσμό και έχουν το περιθώριο τριών κυτταρικών διαιρέσεων πριν οδηγηθούν στην απόπτωση. Για το λόγο αυτόν εφαρμόζονται ειδικές μέθοδοι κυτταρικού πολλαπλασιασμού (cell esxpansion) οι οποίες με τμηματική καλλιέργεια των αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων καταλήγουν σε αύξηση του συνολικού αριθμού των βλαστοκυττάρων και έτσι καθίσταται δυνατή η χορήγησή τους σε ηλικιωμένους και μεγάλου σωματικού βάρους ασθενείς. Ο υπόλοιπος πληθυσμός εμφανίζεται περισσότερο άωρος και τα βλαστικά κύτταρα μπορεί να διαιρούνται έως 40 φορές χωρίς να εμφανίζουν κυτταρικές ατυπίες ή σημεία κυτταρικής διαφοροποίησης.
Η Biohellenika εφαρμόζει με επιτυχία πρωτόκολλα κυτταρικού πολλαπλασιασμού των βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου, αλλά και του ενήλικα στα ερευνητικά της προγράμματα.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η χρήση των βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου σε σχέση με τα βλαστικά κύτταρα από το μυελό των οστών;
- Συντάκτης: Dr. Koliakos
:: Η λήψη των βλαστικών κυττάρων μετά το τέλος του τοκετού είναι ανώδυνη, ενώ η λήψη βλαστικών κυττάρων του μυελού των οστών από τον δότη επώδυνη και χρονικά παρατεταμένη.
:: Τα βλαστικά κύτταρα του ομφαλίου λώρου έχουν περισσότερες πιθανότητες να χρησιμοποιηθούν από την οικογένεια, διότι είναι πιο άωρα και έχουν καλύτερη ιστοσυμβατότητα. Αντίθετα, με δεδομένο ότι τα τα κύτταρα του μυελού των οστών είναι γηραιότερα, απαιτείται μεγαλύτερη συμβατότητα μεταξύ δότη και λήπτη.
:: Για τη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου απαιτείται συμβατότητα 4/6 γονιδίων, ενώ για χρήση του μυελού των οστών απαιτείται συμβατότητα γονιδίων 6/6. Αυτό οφείλεται στην ηλικία των βλαστικών κυττάρων, τα οποία με την πάροδο του χρόνου αναπτύσουν πλήρως το σύστημα ιστοσυμβατότητας και καθίστανται με τον τρόπο αυτόν μοναδικά και αναγνωρίσιμα κύτταρα όταν χορηγηθούν σε ξένους οργανισμούς. Η χρήση μη πλήρως συμβατών βλαστικών κυττάρων ομφαλίου λώρου για τις μεταμοσχεύσεις καθιστά τα κύτταταρα αυτά πολύτιμα για όλη την οικογένεια.
:: Η επιβίωση των ασθενών από τη μεταμόσχευση των βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου είναι διπλάσια από αυτή των βλαστικών κυττάρων του μυελού των οστών.
:: Η διάθεση των βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου είναι άμεση και δεν χρειάζεται να δαπανηθεί πολύτιμος χρόνος για αναζήτηση συμβατού δότη.
:: Η χρήση των βλαστικών κυττάρων του ομφαλίου λώρου από το ίδιο το παιδί είναι λιγότερο δαπανηρή, σε σχέση με την αναζήτηση συμβατού δότη.
:: Η επίπτωση του συνδρόμου του μοσχεύματος εναντίον του ξενιστή είναι πολύ μικρή όταν χρησιμοποιούνται βλαστικά κύτταρα του ομφαλίου λώρου. Αντίθετα είναι αυξημένη όταν χρησιμοποιούνται βλαστικά κύτταρα του ενήλικα. Το σύνδρομο αυτό μερικές φορές καθίσταται μοιραίο για τον λήπτη.