Νέα 2016

 

 

ΤΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΟΥ ΠΛΑΚΟΥNTA ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ;

 

1. Τί προσφέρει σήμερα η φύλαξη των βλαστοκυττάρων στην οικογένεια;

Τα βλαστοκύτταρα του νεογέννητου παιδιού  μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το ίδιο το παιδί, αλλά και από κάθε ιστοσυμβατό μέλος της οικογένειάς του. Τα βλαστοκύττα του παιδιού είναι απόλυτα ιστοσυμβατά με το ίδιο, διότι αποτελούν μέρος του σώματός του και έχουν υψηλού βαθμού ιστοσυμβατότητα με τα αδέλφια του και τους γονείς του δεδομένου οτι η ιστοσυμβατότητα κληρονομείται. Επειδή είναι πολύ νεαρά βλαστοκύτταρα δεν απαιτείται 100% ιστοσυμβατότητα για να χορηγηθούν, εάν τα συγκρίνουμε με άλλες πηγές ενήλικων βλαστοκυττάρων, όπως τον μυελό των οστών.

 

2. Σε ποιές αρρώστιες μπορούν να βοηθήσουν τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα το παιδί;

Τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα χρησιμοποιούνται από το ίδιο το παιδί για τη θεραπεία του παιδικού καρκίνου, που συνήθως εντοπίζεται στον εγκέφαλο και στα οστά και για τη λευχαιμία. Η  λευχαιμία εκδηλώνεται σε οξεία ή χρόνια μορφή. Η οξεία μορφή εκδηλώνεται στα πρώτα έτη της ζωής του παιδιού και για το λόγο αυτόν τα βλαστοκύτταρα του παιδιού στην περίπτωση της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας (ΟΛΛ) πρέπει να ελέγχονται για την ύπαρξη προδιάθεσης ή προλευχαιμικών κλώνων. Όλες οι οξείες μορφές δεν συνδυάζονται με την ύπαρξη προδιάθεσης, όπως στην περίπτωση της οξείας μυελοβλαστικής λευχαιμίας  (ΟΜΛ). Εάν δεν βρεθούν προλευχαιμικοί κλώνοι αυτό σημαίνει οτι  ο αιτιολογικός παράγοντας που προκάλεσε την ΟΛΛ έδρασε μετά τη συλλογή των βλαστοκυττάρων, και ως εκ τούτου το παιδί μπορεί να πάρει τα δικά του βλαστοκύτταρα. Από τα 100 παιδιά στα οποία θα ανιχνευτούν προλευχαιμικοί κλώνοι μόνο ένα θα αρρωστήσει από λευχαιμία, ενώ τα υπόλοιπα θα καταπολεμήσουν τους κλώνους με το ανοσοποιητικό τους σύστημα οι οποίοι σιγά-σιγά θα εξαφανιστούν. Η ανίχνευση προλευχαιμικών κλώνων μπορεί να γίνει μόνο στην ιδιωτική φύλαξη,  επειδή όλα τα δείγματα φυλάσσονται επώνυμα. Στην ανώνυμη, δωρεά, δημόσια, φύλαξη δεν μπορεί να βρεθεί το δείγμα  του παιδιού που έχει δωρίσει τα βλαστοκύτταρα του και στη συνέχεια αρρώστησε από λευχαιμία, επειδή όλα τα δείγματα  φυλάσσονται ανώνυμα. Για το λόγο αυτό  ασθενείς μετά από μεταμόσχευση με δείγματα από δημόσια τράπεζα πολλές φορές εμφανίζουν νέα μορφή λευχαιμίας, η οποία μεταφέρεται μέσω του άρρωστου μοσχεύματος. Η χρόνια μορφή εκδηλώνεται σε μεγαλύτερη ηλικία, για το λόγο αυτό τα βλαστοκύτταρα δεν εξετάζονται για προδιάθεση και το άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει τα δικά του. 

 

3. Εκτός από τις κακοήθεις ασθένειες σε ποιές άλλες περιπτώσεις μπορεί το παιδί  να χρησιμοποιήσει τα δικά του βλαστοκύτταρα;

Η χορήγησή τους για την εγκεφαλική παράλυση αποτελεί σήμερα τη συχνότερη χρήση τους παγκόσμια. Πολλές οικογενειακές τράπεζες φύλαξης εξετάζοντας αναδρομικά τα ιατρικά ιστορικά των παιδιών που έχουν κρατήσει τα βλαστοκύτταρα τους, ενημερώνουν τους γονείς για αυτή τη θεραπεία και προχωρούν στη χορήγηση. Αξίζει να σημειώσουμε οτι ενώ αρχικά η ηλικία χορήγησης των βλαστοκυττάρων ήταν τα 2 έτη, σήμερα εξετάζοντας τα οφέλη αυτής της θεραπείας η χρήση τους επεκτάθηκε στα 8 έτη. Σε εξέλιξη βρίσκεται μια άλλη σημαντική  εφαρμογή των βλαστοκυττάρων του πλακούντα για το ίδιο το παιδί που αφορά τον αυτισμό. Τα βλαστοκύτταρα σήμερα συλλέγονται και χορηγούνται σε όλα τα πρόωρα νεογνά ή σε νεογνά που έχουν πολλές πιθανότητες να αναπτύξουν εγκεφαλική παράλυση λόγω κακής οξυγόνωσης κατά τον τοκετό. Επίσης χρησιμοποιούνται στη θεραπεία εγκαυμάτων, καταγμάτων, διορθωτικών χειρουργικών επεμβάσεων στην καρδιά και στο πρόσωπο και για τις αρρώστιες του ανοσοποιητικού, όπως τη νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα, τη νόσο του Crohn, την ελκώδη κολίτιδα και τις αγγειίτιδες. Σε όλες τις προαναφερθείσες παθήσεις χρησιμοποιούνται αποκλειστικά τα βλαστοκύτταρα του παιδιού, εκτός από τις κακοήθειες.

 

3. Σε ποιές περιπτώσεις μπορούν τα αποθηκευμένα βλαστοκύτταρα του παιδιού να χρησιμοποιηθούν και από άλλα μέλη της οικογένειάς μου;

Τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ιστοσυμβατά μέλη της οικογένειας για τη θεραπεία της λευχαιμίας και του καρκίνου. Στην περίπτωση αυτή σημαντικό ρόλο παίζει ο αριθμός των αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων,  εφ όσον πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε  ενήλικα μεγαλόσωμο ασθενή.  Επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία κληρονομικών ασθενειών του αίματος, όπως η μεσογειακή αναιμία. Για τις κληρονομικές ασθένειες του αίματος σε ηλικίες άνω των 16 ετών χρησιμοποιείται σε κέντρα του εξωτερικού η γονιδιακή θεραπεία των ίδιων των βλαστοκυττάρων του ασθενούς, τα οποία στη συνέχεια χορηγούνται  και έτσι αποφεύγονται οι κίνδυνοι της αλλογενούς μεταμόσχευσης.

ΣΗΜΕΡΑ ΑΛΛΟΓΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑΣ, ΜΟΝΟ ΕΦ ΟΣΟΝ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥ. 

 

4. Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για να γίνει η  χορήγηση μιας συλλογής βλαστοκυττάρων;

Προϋπόθεση αποτελεί η ιστοσυμβατότητα (όταν αναφερόμαστε σε μέλη της οικογένειας) και ο επαρκής αριθμός τους  ανάλογα με το σωματικό βάρος του ασθενούς.

 

5. Είναι όλες οι λήψεις βλαστοκυττάρων επαρκείς για μια θεραπεία;

Η αποτελεσματικότητα  μιας θεραπείας εξαρτάται από το βάρος του ασθενούς και  τον αριθμό των βλαστοκυττάρων που χορηγούνται. Ένας βαρύτερος ασθενής χρειάζεται περισσότερα βλαστοκύτταρα. Επειδή δεν γνωρίζουμε το βάρος του ασθενούς όταν θα αρρωστήσει, για το λόγο αυτό φροντίζουμε εξαρχής να  συλλέγουμε τον μέγιστο αριθμό βλαστοκυττάρων. Ο πλακούντας περιέχει μια ποσότητα αίματος επαρκούς για τη συλλογή μεγάλου αριθμού βλαστοκυτττάρων, η οποία σπάνια συλλέγεται  εξ ολοκλήρου με την αρχική λήψη που γίνεται στην αίθουσα τοκετού. Για το λόγο αυτό στην  ΒIOHELLENIKA  μετά την αρχική  λήψη, ακολουθεί  έκπλυση του πλακούντα, με την οποία συλλέγονται τα υπόλοιπα βλαστοκύτταρα τα οποία δεν κατέστη δυνατόν να συλλεγούν αρχικά. Πρόωρη αποκόλληση του πλακούντα, επείγοντα συμβάντα στην τελική φάση του τοκετού, προγραμματισμένη ή επείγουσα καισαρική αποτελούν λόγους μικρής λήψης. Στις περιπτώσεις αυτές η έκπλυση του πλακούντα προσθέτει τον υπόλοιπο αριθμό των βλαστοκυττάρων. 

 

6. Είναι ασφαλή τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα ή θα υπάρξει κάποια επιπλοκή από τη χορήγησή τους;

Τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα σήμερα μετά από καταγεγραμμένες 25.000 χορηγήσεις, χωρίς παρενέργειες, θεωρούνται ασφαλή. Επειδή είναι τα βλαστοκύτταρα του παιδιού δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικής ασθένειας, ούτε στο ίδιο, ούτε και στα  άλλα μέλη της οικογένειας του.

 

7. Ποιά φύλαξη βλαστοκυττάρων παρέχει περισσότερη ασφάλεια, η οικογενειακή ή η δημόσια;

Σαφέστατα η οικογενειακή, δεδομένου οτι γνωρίζουμε την προέλευση των βλαστοκυττάρων και ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών και κληρονομικών ασθενειών του αίματος.  Η ιστοσυμβατότητα σαφώς είναι καλύτερη μέσα στην οικογένεια σε σχέση με τον άγνωστο δότη και το βασικό είναι οτι μπορούμε να ελέγξουμε τα βλαστοκύτταρα της οικογένειάς μας για την ύπαρξη προδιάθεσης για  λευχαιμία.  Ο καλύτερα ιστοσυμβατός μετά το παιδί που έχει τα βλαστοκύτταρα είναι ο αδελφός του. 5% των υποτροπών της λευχαιμίας μετά από αλλογενή μεταμόσχευση (δημόσια τράπεζα) οφείλεται σε εμφάνιση λευχαιμίας στα κύτταρα του δότη. Η ύπαρξη  προλευχαιμικών κλώνων δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στην οικογενειακή και τη δημόσια φύλαξη. Επειδή στη δημόσια φύλαξη τα δείγματα φυλάσσονται ανώνυμα, σε περίπτωση που ένας δότης αρρωστήσει από λευχαιμία δεν μπορεί να αναγνωριστεί το δείγμα του και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της μεταφοράς προλευχαιμικών κλώνων στον ασθενή που θα τα πάρει.  Έτσι ο ασθενής κινδυνεύει  από ένα μη δυνάμενο να ελεγχθεί ξένο μόσχευμα. Επί πλέον η οικογένεια για την ανεύρεση ενός ιστοσυμβατού μοσχεύματος από δημόσια τράπεζα θα κληθεί να πληρώσει ένα υπέρογκο ποσό, σε σχέση με το κόστος της φύλαξης σε οικογενειακή τράπεζα και χωρίς καμία εγγύηση επιστροφής χρημάτων ή χορήγησης ενός άλλου μοσχεύματος σε περίπτωση απόρριψης του πρώτου, που είναι και η συνηθέστερη επιπλοκή.

 

8. Με βάση τα σημερινά δεδομένα τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα μπορούν να αντικατασταθούν από άλλες πηγές;

Σήμερα τα βλαστοκύτταρα του πλακούντα θεωρούνται τα πιο ασφαλή, τα πιο αποτελεσματικά και τα πιο εύκολα να ληφθούν. Οι κατά καιρούς αναφερόμενες πηγές βλαστοκυττάρων  που θα προέρχονται από μετατροπή κυττάρων του δέρματος  σε βλαστοκύτταρα, συναντούν το σύνηθες της δημιουργίας  γηρασμένων θυγατρικών βλαστοκυττάρων, τα οποία δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν και ως εκ τούτου δεν είναι αποτελεσματικά για θεραπείες, κάτω από τις σημερινές συνθήκες.

 

9. Πότε διατρέχω μεγαλύτερο κίνδυνο στην λευχαιμία όταν κάνω αλλογενή ή αυτόλογη θεραπεία με βλαστοκύτταρα;

Εάν στα βλαστοκύτταρα δεν ανιχνευτούν προλευχαιμικοί κλώνοι, οι οποίοι στην ιδιωτική φύλαξη ανιχνεύονται εύκολα, τότε η αυτόλογη χορήγηση των βλαστοκυτάρων είναι επιτυχημένη και δεν συνοδεύεται από κανένα κίνδυνο. Στη  βιβλιογραφία αναφέρονται περιπτώσεις παιδιών με λευχαιμία που θεραπεύτηκαν χρησιμοποιώντας τα δικά τους βλαστοκύτταρα του πλακούντα.

Αντίθετα στην αλλογενή μεταμόσχευση υπάρχουν κίνδυνοι οξείας ή χρόνιας απόρριψης του μοσχεύματος  με κίνδυνο της ζωής του ασθενούς. Η χρόνια απόρριψη απαιτεί τη συνεχή λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, τα οποία έχουν πολλές παρενέργειες στον ασθενή.  Έχει παρατηρηθεί  οτι η αλλογενής μεταμόσχευση προκαλεί εκ νέου καρκινικούς όγκους στους μεταμοσχευθέντες. ασθενείς. Στη δημόσια τράπεζα δεν ελέγχονται ποτέ τα δείγματα για ύπαρξη προλευχαιμικών κλώνων. Στην αυτόλογη θεραπεία ο ασθενής κερδίζει γιατί δεν έχει τις επιπλοκές της απόρριψης και επί πλέον δεν πληρώνει και δεν αγωνιά για την ανεύρεση συμβατού μοσχεύματος.

 

10. Έχει επιστημονική και πρακτική βάση η δωρεά του ομφαλοπλακουντιακού αίματος για δημόσια χρήση και η ιδιωτική φύλαξη των μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων του ιστού του ομφαλίου λώρου.

Στην Ελλάδα,  στην Ακαδημία,  λειτουργεί  μια δημόσιας πρόσβασης τράπεζα μαζί με ιδιωτική η οποία επεξεργάζεται τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα μέρους του ιστού του ομφαλίου λώρου, έναντι αμοιβής. Οι δημόσιας πρόσβασης τράπεζες βλαστοκυττάρων στην Ελλάδα έχουν δώσει ευρεία δημοσιότητα στο θέμα ότι τα βλαστοκύτταρα των ίδιων των παιδιών δεν είναι κατάλληλα σε καμία περίπτωση για τη θεραπεία της λευχαιμίας, είτε αυτά  έχουν προλευχαιμικό κλώνο  είτε όχι.      Με βάση τη διακήρυξη αυτή εάν το παιδί γεννηθεί με προλευχαιμικό κλώνο τότε όχι μόνο το ομφαλοπλακουντιακό αίμα θα είναι ακατάλληλο για τη θεραπεία της λευχαιμίας, αλλά και τα μεσεγχυματικά του ιστού του ομφαλίου λώρου τα οποία έχουν φυλαχτεί ιδιωτικά στη δημόσια τράπεζα για οποιαδήποτε χρήση, διότι  και τα δύο είδη βλαστοκυττάρων  προέρχονται από το ίδιο αρχέγονο μητρικό κύτταρο και είναι ταυτόχρονα υγιή ή πάσχοντα. Επομένως ο ισχυρισμός ότι το αμειβόμενο (μεσεγχυματικά) είναι υγιές και το σε πρώτη φάση δωρεάν (ομφαλοπλακουντιακό αίμα) είναι άρρωστο δεν έχει καμία επιστημονική βάση και αυτό αποτελεί κλασική γνώση της Εμβρυολογίας. 

Στην πράξη η ύπαρξη  προλευχαιμικών κλώνων είναι πολύ σπάνια και για το λόγο αυτό δεν γίνεται έλεγχος σε κανενός είδους φύλαξη, είτε πρόκειται για δημόσια είτε για ιδιωτική.