Nεότερα για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη με τα βλαστοκύτταρα
NEΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΜΕ ΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ
Ο σακχαρώδης διαβήτης εμφανίζεται με δύο μορφές. Με τη μορφή του διαβήτη τύπου Ι που χρειάζεται θεραπεία με ινσουλίνη, και το διαβήτη τύπου ΙΙ που εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες, έχει σχέση με την παχυσαρκία, ρυθμίζεται με δίαιτα ή αντιδιαβητικά χάπια.
Τα τελευταία χρόνια για το διαβήτη τύπου Ι γίνεται μια προσπάθεια αντιμετώπισης του με τη χρήση βλαστοκυττάρων. Ο διαβήτης τύπου Ι ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα, όπου τον κύριο λόγο στην παθογένειά του έχει το ευαισθητοποιημένο ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς, το οποίο επιτίθεται επιλεκτικά στα β κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη και τα απενεργοποιεί. Όλες οι κυτταρικές θεραπείες είναι αυτόλογες, χρησιμοποιούνται δηλαδή τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του ασθενούς.
Αρχικά χορηγήθηκαν τα βλαστοκύτταρα του ομφαλοπλακουντιακού αίματος σε παιδιά, χωρίς προηγηθείσα ανοσοκαταστολή, και δεν διαπιστώθηκε κανένα αποτέλεσμα, οι ανάγκες σε ινσουλίνη παρέμειναν οι ίδιες. Στη συνέχεια χορηγήθηκαν τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών μετά από ανοσοκαταστολή και τα αποτελέσματα ήταν τελείως διαφορετικά. Το 80% των ασθενών που έλαβε τα βλαστοκύτταρα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την εκδήλωση του διαβήτη και δεν είχε πέσει σε οξέωση διέκοψε την ινσουλίνη, ένα μικρό ποσοστό ελάττωσε τις ημερήσιες ανάγκες και το υπόλοιπο δεν παρουσίασε καμία διαφορά. Ο χρόνος παρακολούθησης αυτών των ασθενών ήταν 60 μήνες. Στη συνέχεια αντί του μυελού των οστών χρησιμοποιήθηκαν τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα του ιστού του ομφαλίου λώρου ή του μυελού των οστών με ανάλογα αποτελέσματα και ο χρόνος παρακολούθησης ήταν 21 μήνες. Φαίνεται λοιπόν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εκείνο που παρεμβαίνει στην αποτελεσματικότητα της χρήσης των βλαστοκυττάρων. Για το λόγο αυτόν σήμερα προτείνεται να προηγείται της χορήγησης βλαστοκυττάρων θεραπεία ήπιας ανοσοκαταστολής.
Στο τελευταίο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας του Διαβήτη τον Απρίλιο 2013 ανακοινώθηκε από το Πανεπιστήμιο του Μισούρι ότι στο διαβήτη τύπου Ι προκαλείται εκτός από την καταστολή της λειτουργίας και τελικά του θανάτου των β κυττάρων του παγκρέατος, λόγω του ανοσοποιητικού, και καταστροφή των αγγείων που τα τροφοδοτούν με αίμα. Επομένως η εμφάνιση του διαβήτη τύπου Ι οφείλεται εκτός από τη νέκρωση των β κυττάρων και στην καταστροφή των αγγείων που τροφοδοτούν τα κύτταρα τα οποία για ακόμα έναν επιπλέον λόγο δεν επιβιώνουν. Έτσι λοιπόν προτείνουν διπλή θεραπεία, αφ ενός μεν ανοσοκατασταλτική και αφ ετέρου αγγειογενετική με τη χορήγηση αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων του μυελού των οστών ή του ομφαλοπλακουντιακού αίματος για πλήρη αποκατάσταση. Με τον τρόπο αυτόν πιστεύεται ότι θα ελαττωθεί η δράση του ανοσοποιητικού και η πίεση που ασκείται στα β κύτταρα και αφ ετέρου θα δημιουργηθούν αγγεία τα οποία θα αυξήσουν την παροχή θρεπτικών ουσιών και έτσι θα αποτραπεί ο σταδιακός θάνατος των β κυττάρων. Οι πρώτες πειραματικές εφαρμογές είναι ενθαρρυντικές και οι επιστήμονες έλαβαν άδεια να προχωρήσουν σε εφαρμογές στους ασθενείς.
Για το διαβήτη τύπου ΙΙ η χορήγηση αυτόλογων αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων του μυελού των οστών βελτιώνει το μεταβολικό σύνδρομο στους ασθενείς, ελαττώνει τα επίπεδα της γλυκοσιλιωμένης αιμοσφαιρίνης και ρυθμίζει καλύτερα τα επίπεδα του σακχάρου.
Κ ΚΟΥΖΗ-ΚΟΛΙΑΚΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ