Η χρήση των μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων του ιστού του ομφαλίου λώρου στην προστασία του αναπνευστικού επιθηλίου του πνεύμονα από το σύνδρομο της αναπνευστικής δυσχέρειας
Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΙΚΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΤΟΥ ΙΣΤΟΥ ΤΟΥ ΟΜΦΑΛΙΟΥ ΛΩΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ
Ο πρόωρος τοκετός, η ανωριμότητα του πνεύμονα και οι συνθήκες υπεροξίας μέσα στην θερμοκοιτίδα αποτελούν αιτία δυσλειτουργίας του πνεύμονα και ανάπτυξη του συνδρόμου της βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας. Τα νεογνά γεννιούνται με το 1/3 του αριθμού των κυψελίδων και ο πνεύμονας τελειοποιείται στην ηλικία των εννέα ετών. Η προστασία του πνεύμονα καθ όλη τη διάρκεια της ωρίμανσής του αποτελεί σημαντικό παράγοντα εξασφάλισης της φυσιολογικής του λειτουργίας στη μετέπειτα ζωή του παιδιού.
Το σύνδρομο της βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας, ως αποτέλεσμα υπερβολικής έκθεσης στο οξυγόνο, περιγράφηκε πριν από 45 χρόνια, αλλά η πρόοδος στην αντιμετώπισή του μέχρι σήμερα είναι ελάχιστη. Από το Ottawa Hospital Research Institute ανακοινώθηκε επιτυχημένη χορήγηση αυτόλογων μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων του ιστού του ομφαλίου λώρου σε πειραματική πρόκληση συνδρόμου της βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής δημοσιεύτηκαν στο διεθνούς εμβέλειας περιοδικό Thorax και ίσως τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα αποτελέσουν την πλέον αποτελεσματική θεραπεία στα προβλήματα που προκύπτουν λόγω της προωρότητας των νεογνών και της απώλειας ή καθυστερημένης βρογχοπνευμονικής ανάπτυξης.
Τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα του ιστού του ομφαλίου λώρου απομονώνονται από τον ομφάλιο λώρο και δρουν προφυλακτικά ή θεραπευτικά στον πνεύμονα αντιμετωπίζοντας την άμεση έκθεση του νεογνού στο οξυγόνο, το οποίο μέσω του αναπνευστήρα κατευθύνεται στους πνεύμονες. Η ιστολογική εξέταση των πνευμόνων μετά από έκθεση σε υπεροξία έδειξε ότι ελαττώνεται ο αριθμός των κυψελίδων, αυξάνεται ο κενός χώρος στον πνεύμονα και ελαττώνονται σημαντικά τα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό σημαίνει ότι λιγότερο αίμα έρχεται ή φεύγει από τον πνεύμονα, άρα και η ανταλλαγή των αερίων και η λειτουργία του πνεύμονα και της καρδιάς στη συνέχεια, διαταράσσονται με αποτέλεσμα μακροχρόνιες συνέπειες για το νεογνό.
Τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα προστατεύουν τις κυψελίδες από την άμεση έκθεση στην υπεροξία και επίσης έχουν δράση ακόμα και δύο εβδομάδες μετά τη διακοπή της έκθεσης. Στη μελέτη αυτή επίσης εξετάστηκαν και παράγωγα των βλαστοκυττάρων που προήλθαν από καλλιέργεια, τα οποία χορηγήθηκαν προστατευτικά ή θεραπευτικά στον πνεύμονα και βρέθηκε ότι είχαν σημαντική επίδραση.
Η βοήθεια που μπορεί να προσφέρει κάποιος σε αυτά τα νεογνά είναι πολύ σημαντική δεδομένου ότι τα προστατεύει από πολύ σοβαρά καρδιο-αναπνευστικά προβλήματα και νοσηρότητα στο μέλλον. Επανεξέταση των πειραματοζώων μετά από έξι μήνες, που αντιστοιχούν σε 40 χρόνια στον άνθρωπο, έδειξε βελτίωση της φυσικής κατάστασης, αλλά και της ιστολογικής εικόνας των πνευμόνων.
Στα επόμενα δύο χρόνια τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα θα χορηγηθούν σε 20 ασθενείς με βρογχοπνευμονική δυσπλασία απόρροια της έκθεσης στην υπεροξία του αναπνευστήρα και το αποτέλεσμα θα αξιολογηθεί άμεσα. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί η μελέτη και θα αυξηθεί ο αριθμός των ασθενών που θα αξιολογηθούν. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα σε πειραματόζωα είναι πολύ ενθαρρυντικά.
Κ ΚΟΥΖΗ-ΚΟΛΙΑΚΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΘ