Η χρήση των βλαστοκυττάρων στη θεραπεία της διαβητικής και εκφυλιστικής αμφιβληστροειδοπάθειας
H ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ KAI EKΦΥΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑΣ
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια οφείλεται σε καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων του αμφιβληστροειδή λόγω του αυξημένου σακχάρου και είναι προοδευτική, εξαρτώμενη από τη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί μακροχρόνια επιπλοκή του διαβήτη τύπου Ι αλλά και ΙΙ. Ανάλογα με τη ρύθμιση οι βλάβες είναι μεγαλύτερες ή μικρότερες. Η χορήγηση των βλαστοκυττάρων στο διαβήτη τύπου Ι θεωρείται ότι καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα και βελτιώνει τα επίπεδα του C πεπτιδίου, ενώ στο διαβήτη τύπου ΙΙ επεμβαίνουν στο μεταβολισμό και ελαττώνουν το βάρος και τα επίπεδα σακχάρου. Στο διαβήτη τύπου Ι τα βλαστοκύτταρα χορηγούνται άμεσα μετά την εκδήλωση και διασώζουν τα κύτταρα του παγκρέατος που έχουν υποστεί την επίθεση του ανοσοποιητικού. Στο διαβήτη τύπου ΙΙ επεμβαίνουν στο μεταβολικό σύνδρομο και ελαττώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Τα βλαστοκύτταρα χορηγούνται με τη βοήθεια μικροκαθετήρα και ενδοσκοπίου κάτω από τον αμφιβληστροειδή στην περιοχή της βλάβης και μέχρι σήμερα έχουν τοποθετηθεί σε 18 ασθενείς με αμφιβληστροειδοπάθειες.
Από το νοσοκομείο Queen’s University Belfast Hospital ανακοινώθηκε ότι τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα χορηγούμενα μέσα στον αμφιβληστροειδή ασθενούς με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια δημιουργούν καινούργια αγγεία, βελτιώνουν την αιμάτωση και κατά συνέπεια και την όραση του ασθενούς.
Αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα λαμβάνονται από το ομφαλοπλακουντιακό αίμα και το μυελό των οστών. Οι διαφορές αυτών είναι ποιοτικές και υπερτερούν του ομφαλοπλακουντιακού αίματος λόγω του νεαρού της ηλικίας των βλαστοκυττάρων που περιέχει.
Ο λιπώδης ιστός θα μπορούσε να αποτελέσει καλύτερη πηγή, δεδομένου ότι περιέχει κατ εξοχήν αγγειογενετικά βλαστοκύτταρα, τα οποία βρίσκονται στο τοίχωμα των αγγείων της μικροκυκλοφορίας του. Τα κύτταρα αυτά έχουν άμεσα την ικανότητα να δημιουργούν κατευθείαν αγγεία και ίσως μελλοντικά θα πρέπει να αξιολογηθούν και αυτά.
Μια επιστημονική ομάδα από το από το Los Angeles’ Jules Stein Eye Institute με επικεφαλής τον Dr Steven Schwartz τοποθέτησε για πρώτη φορά σε δύο ασθενείς, ο ένας εξ αυτών με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και ο δεύτερος με νόσο Stargardt’s εμβρυικού τύπου βλαστοκύτταρα μέσα στον αμφιβληστροειδή, βελτιώνοντας την περιφερική τους όραση. Οι δύο ασθενείς έβλεπαν μόνο κινήσεις των χεριών και δεν διάβαζαν καθόλου γράμματα πριν τη θεραπεία. Η χορήγηση των εμβρυικών βλαστοκυττάρων έγινε στο ένα μάτι και το άλλο χρησιμοποιήθηκε ως μάρτυρας. Ένα μήνα αργότερα ο ένας ασθενής διάβαζε πέντε γράμματα, διέκρινε χρώματα, μπορούσε να ξεκινήσει τη λειτουργία του υπολογιστή του, να διαβάσει την ώρα στο ρολόι του και γενικότερα είχε αποκτήσει καλύτερη ευκρίνεια στην όραση των αντικειμένων. Ο δεύτερος ασθενής δεν εμφάνισε βελτίωση, αλλά ούτε και χειροτέρεψε. Οι δύο ασθενείς αποτελούν τους πρώτους από ένα σύνολο 24 που θα ακολουθήσουν. Στη μέθοδο αυτή έχει μεγάλη σημασία να ελεγχθεί αρχικά η ασφάλεια της χρήσης των εμβρυικών βλαστοκυττάρων, η αποτελεσματικότητα, που μάλλον φαίνεται να υπάρχει και η μη απόρριψή τους δεδομένου ότι προέρχονται από άγνωστες εμβρυικές βλαστοκύστεις.
Κ ΚΟΥΖΗ ΚΟΛΙΑΚΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ