Εξελίξεις στη θεραπεία του διαβήτη των ενηλίκων
ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Ο σακχαρώδης διαβήτης επηρεάζει τη ζωή μεγάλου μέρους του πληθυσμού και συνοδεύεται από πολλές επιπλοκές. Εκδηλώνεται με δύο τύπους τον νεανικό και τον τύπου του ενήλικα. Οι δύο αυτές μορφές είναι διαφορετικής αιτιολογίας και έχουν διαφορετική αντιμετώπιση. Η θεραπεία που κλασικά ακολουθείται είναι η χορήγηση ινσουλίνης για το νεανικό διαβήτη και αντιδιαβητικών σκευασμάτων από του στόματος αρχικά και στη συνέχεια ινσουλίνης στον τύπο του ενήλικα. Ο νεανικός διαβήτης ανήκει στις αυτοάνοσες ασθένειες και ο τύπος του ενήλικα στις εκφυλιστικές. Για το νεανικό διαβήτη έχουν προταθεί θεραπείες που καταστέλλουν τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος χωρίς όμως σημαντικά αποτελέσματα και τα τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα αναφέρεται η χρήση των βλαστοκυττάρων.
Αρχικά σε τυχαίες μελέτες χρησιμοποιήθηκαν τα βλαστοκύτταρα του ομφαλοπλακουντιακού αίματος με κατ ευθείαν χορήγηση στα διαβητικά παιδιά χωρίς σημαντικά αποτελέσματα και στη συνέχεια η μέθοδος βελτιώθηκε χορηγώντας τα ίδια βλαστοκύτταρα αλλά μετά από ήπια χημειοθεραπεία. Η δεύτερη μέθοδος είχε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Η εμπειρία από τη χρήση των δύο μεθόδων έδειξε ότι τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα όταν η χορήγηση γίνεται τον πρώτο μήνα μετά την εμφάνιση του διαβήτη και μάλιστα εάν το παιδί δεν έχει εμφανίσει οξέωση ή πάρει κορτιζόνη. Η οξέωση θεωρείται ότι καταστρέφει και τα τελευταία κύτταρα του παγκρέατος τα οποία συνεχίζουν να έχουν λειτουργική δραστηριότητα και μετά την έναρξη του διαβήτη. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται σε πανεπιστημιακές κλινικές στις ΗΠΑ, στη Σουηδία, την Ουγγαρία και την Αργεντινή. Τελευταία αντί του ομφαλοπλακουντιακού αίματος χρησιμοποιούνται τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα του ιστού του ομφαλίου λώρου με ακόμα καλύτερα αποτελέσματα. Σε όλες αυτές τις θεραπείες χρησιμοποιούνται τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του παιδιού.
Σήμερα προτείνεται οι κυτταρικές θεραπείες του νεανικού διαβήτη να εφαρμόζονται πολύ πριν την εμφάνισή του, δεδομένου ότι η κλινική εκδήλωση του διαβήτη λαμβάνει αρκετά χρόνια μετά τη διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος και μπορεί να ανιχνευτεί με εργαστηριακές εξετάσεις.
Ο διαβήτης του ενήλικα δεν έχει σχέση με το ανοσοποιητικό σύστημα, η ινσουλίνη παράγεται κανονικά, αλλά υπάρχει αντίσταση του οργανισμού στο να τη χρησιμοποιήσει. Η παχυσαρκία αποτελεί την κυριότερη αιτία εμφάνισης του διαβήτη τύπου ενήλικα και τα αγγειακά και εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν συχνές επιπλοκές. Αν και τα βλαστοκύτταρα έχουν μετατραπεί στο εργαστήριο σε β κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη, εν τούτοις η εισαγωγή τους στο σώμα των ασθενών με τη μορφή των β κυττάρων δεν έδωσε ανάλογα αποτελέσματα.
Σήμερα για τη θεραπεία της μορφής αυτής του διαβήτη χρησιμοποιούνται μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα τα οποία λαμβάνονται από το μυελό των οστών ή το λιπώδη ιστό. Ανάλογα βλαστοκύτταρα υπάρχουν και στον ιστό του ομφαλίου λώρου. Ο λιπώδης ιστός αποτελεί την πλουσιότερη πηγή λήψης μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων, τα οποία λαμβάνονται ανώδυνα, με ασφάλεια και χωρίς επιπλοκές. Η ενδοφλέβια χορήγηση των μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων και μάλιστα σε επαναλαμβανόμενες δόσεις έδειξε ελάττωση του βάρους των ασθενών, πτώση του σακχάρου του αίματος και των επιπέδων της γλυκοζιλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Η φυσική κατάσταση των ασθενών βελτιώθηκε όπως και τα επίπεδα δεικτών ενδεικτικών της προδιάθεσης των ασθενών αυτών για σοβαρές επιπλοκές.
Κ ΚΟΥΖΗ-ΚΟΛΙΑΚΟΥ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ