Η χρήση των βλαστοκυττάρων του ομφαλοπλακουντιακού αίματος
ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΚΟΗΘΩΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ
Τα βλαστοκύτταρα του ομφαλοπλακουντιακού αίματος χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία αιματολογικών αλλά και μη αιματολογικών ασθενειών από το 1990 έως σήμερα.
Η πιθανότητα ένα παιδί στην Ελλάδα να εμφανίσει οξεία λευχαιμία είναι 1/25.000 γεννήσεις, δηλαδή τέσσερα παιδιά κάθε χρόνο. Τα υπόλοιπα 99. 996 ελληνόπουλα από τις 100.0000 που γεννιούνται κάθε χρόνο έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν τα οφέλη της ιδιωτικής φύλαξης των βλαστοκυττάρων για τις υπόλοιπες χρήσεις που δεν αφορούν τις κακοήθεις ασθένειες. Οι περισσότερες των μορφών λευχαιμίας θεραπεύονται με τη χρήση χημειοθεραπείας και μόνο το 30% χρήζει μεταμόσχευσης, επειδή η χημειοθεραπεία δεν μπορεί να οδηγήσει σε ίαση. Η πιθανότητα δύο αδέλφια να είναι 100% συμβατά είναι 25%, ενώ η εκτός οικογένειας συμβατότητα στην Ελλάδα είναι 0,038%. Τρία ανά 5000 παιδιά ηλικίας κάτω των 20 ετών και 1/217 ασθενείς μέχρι της ηλικίας των 70 ετών στις ΗΠΑ χρίζουν θεραπείας με τα δικά τους βλαστοκύτταρα. 1/8 παιδιά μεταξύ 6-19 ετών πάσχουν από απώλεια ακοής, 1/68 έχουν διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού, 2/1000 μεταξύ 5-10 ετών εμφανίζουν εγκεφαλική παράλυση, 2,2/100 πρόωρα κινδυνεύουν από εγκεφαλική παράλυση, 1/3500 γεννιούνται εγκεφαλικό επεισόδιο ή το αναπτύσσουν κατά τον τοκετό, 1,7/1000 έως την ηλικία των 19 ετών εμφανίζει σακχαρώδη διαβήτη, 0.2/1000 εμφανίζουν ανατομικές βλάβες της αριστεράς κοιλίας και όλες οι ανωτέρω περιπτώσεις χρίζουν θεραπείας με τα δικά τους βλαστοκύτταρα.
Η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΛΛ) σε μερικές περιπτώσεις συνοδεύεται από την παρουσία προλευχαιμικών κλώνων. Μερικά νεογνά γεννιούνται με προλευχαιμικούς κλώνους στα πλαίσια της φυσιολογικής και γρήγορης ανάπτυξης τους, στην πραγματικότητα όμως η εμφάνιση λευχαιμίας είναι 100 φορές μικρότερη, που σημαίνει ότι 1% των παιδιών με προλευχαιμικό κλώνο τελικά θα αναπτύξει λευχαιμία. Ένας σημαντικός αριθμός υγιών ενηλίκων, κατ άλλους το 42% και άλλους το 74%, φέρει μεταλλάξεις που παραπέμπουν σε κακοήθεια, αλλά επί του παρόντος παραμένουν υγιείς.
Φαίνεται ότι η ύπαρξη των προλευχαιμικών κλώνων είναι μικρής σημασίας για την ανάπτυξη της λευχαιμίας και δεν είναι γνωστό αν όλα τα παιδιά που αναπτύσσουν ΟΛΛ έχουν προλευχαιμικό κλώνο από τη γέννηση τους. Ένα ελάχιστο ποσοστό παιδιών με προλευχαιμικό κλώνο, ο οποίος είναι άγνωστο χρονολογικά πότε εμφανίστηκε, θα καταλήξει σε λευχαιμία. Στους μονοζυγωτικούς διδύμους έχει παρατηρηθεί στην πράξη ότι εάν ο ένας εμφανίσει ΟΛΛ, δεν είναι υποχρεωτικό να νοσήσει και ο άλλος.
Στην Ελλάδα και διεθνώς δεν εξετάζονται τα μοσχεύματα για προλευχαιμικούς κλώνους, με βάση τη νομοθεσία, επειδή η πιθανότητα εξέλιξης τους σε λευχαιμία είναι πολύ μικρή και η κοινωνική αναστάτωση που θα προκαλούνταν θα ήταν πολύ μεγάλη. Ασθενείς που λαμβάνουν βλαστοκύτταρα από μη συγγενείς-άγνωστους δότες εμφανίζουν σε ποσοστό 5% νέα μορφή κακοήθειας, η οποία μεταφέρεται μέσω του μοσχεύματος.
Ο καλύτερος δότης βλαστοκυττάρων για τη θεραπεία της λευχαιμίας είναι ο ιστοσυμβατός αδελφός. Ο λόγος δεν είναι ότι το αυτόλογο μόσχευμα έχει προδιάθεση για κακοήθεια, αλλά επειδή είναι απόλυτα ιστοσυμβατό δεν έχει αντιλευχαιμική δράση για να αντιμετωπίσει την υπολειμματική νόσο. Στην Βiohellenika το αιμοποιητικό μόσχευμα που συλλέγεται με την αποστράγγιση του πλακούντα, επειδή περιέχει μικρού βαθμού πρόσμιξη του ανοσοποιητικού συστήματος της μητέρας, λειτουργεί ως αυτόλογο και αλλογενές μόσχευμα και έχει αντιλευχαιμική δράση.
Στο ερώτημα εάν ένα παιδί ηλικίας 15 ετών εμφανίσει λευχαιμία και έχει ιδιωτικά φυλαγμένα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα θα τα χρησιμοποιήσει, η απάντηση είναι ότι θα τα χρησιμοποιήσει άμεσα και θα σωθεί.
Κληρονομικές ασθένειες σήμερα, όπως η μεσογειακή αναιμία, θεραπεύονται με γονιδιακή θεραπεία των βλαστοκυττάρων του ίδιου του ασθενή τα οποία στη συνέχεια θεραπευμένα επαναχορηγούνται.
Τα ιδιωτικά φυλασσόμενα αιμοποιητικά μοσχεύματα του ομφαλικού αίματος θεωρούνται πλέον ασφαλή, καθ ότι μπορούν να υποβληθούν σε κάθε είδους εξέταση προκειμένου να αποδειχθεί εάν η μορφή της παρούσας κακοήθειας έχει αρχίσει πριν τη γέννηση.
Κληρονομούμενοι κακοήθεις όγκοι θεραπεύονται με αυτόλογα βλαστοκύτταρα του ομφαλικού αίματος.
Το ομφαλικό αίμα δεν περιέχει μόνο αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα, αλλά και μεσεγχυματικά, όπως και ο ιστός του ομφαλίου λώρου τα οποία χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση τραυματισμών του χόνδρου του γόνατος, την αντιμετώπιση της βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας και της εγκεφαλικής αιμορραγίας των πρόωρων νεογνών. Επίσης το ομφαλικό αίμα χρησιμοποιείται σε ασθενείς με νόσο Alzheimer. Είναι επίσης πηγή ανοσορυθμιστικών κυττάρων τα οποία δοκιμάζονται για τη θεραπεία αυτοάνοσων νοσημάτων, μεταξύ αυτών και του σακχαρώδη διαβήτη, καθώς και άλλων κυττάρων του ανοσοποιητικού τα οποία δοκιμάζονται πειραματικά για την καταπολέμηση του καρκίνου χωρίς να χρειάζεται οι ασθενείς να πάρουν βαριά χημειοθεραπεία. Η χρήση αυτή αναμένεται να αυξήσει το όριο της ηλικίας των ασθενών με κακοήθεια οι οποίοι θα υποβληθούν σε μεταμόσχευση. Ένας άλλος κυτταρικός πληθυσμός του ομφαλικού αίματος, ο οποίος αναπτύχθηκε στην Αιματολογική κλινική του Πανεπιστημίου του Duke, εστιάζει στην καταπολέμηση της σκλήρυνσης κατά πλάκας, προστατεύοντας τον εγκέφαλο από τη δημιουργία των απομυελινωτικών πλακών.