Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΩΣ ΕΠΙΠΛΟΚΗΣ ΙΟΓΕΝΩΝ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ
Πριν αρκετά χρόνια όταν άρχισε στη χώρα μας η συλλογή και φύλαξη των βλαστοκυττάρων του τοκετού, σε γνωστό σήριαλ εποχής της τηλεόρασης στη ροή του έργου αναφέρθηκε ότι ένας χαρακτήρας μόλις έβγαινε από γνωστό θεραπευτήριο στο οποίο του χορηγήθηκαν βλαστοκύτταρα για τη θεραπεία της οξείας πνευμονίας η οποία οφείλονταν σε επιπλοκή γρίπης. Ο λόγος της χορήγησης των βλαστοκυττάρων είχε επικριθεί έντονα, διότι μέχρι τότε πιστεύαμε ότι τα βλαστοκύτταρα χρησιμοποιούνταν μόνο για τη θεραπεία κακοήθων ασθενειών και ουδεμία επίδραση είχαν στη θεραπεία λοιμώξεων, οι οποίες αντιμετωπίζονταν με αντιβιοτικά. Η χορήγηση τους τότε θεωρήθηκε ως πανάκεια, γενικής χρήσης, κάτι που μείωνε τη θεραπευτική τους αξία.
10 χρόνια αργότερα τα βλαστοκύτταρα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της οξείας και χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας, επειδή οι έρευνες που μεσολάβησαν έδειξαν ότι μπορούν να αποκαταστήσουν το πνευμονικό επιθήλιο και να βελτιώσουν τα αέρια του αίματος. Έτσι η δημοσίευση της χρήσης τους θεωρείται ως φυσικό επακόλουθο των ερευνών και η χρήση τους δεν ξενίζει πλέον κανέναν. Το αναπνευστικό επιθήλιο παίζει σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση της αναπνευστικής λειτουργίας μετά από λοίμωξη και σε αυτό αποσκοπεί η χορήγηση των βλαστοκυττάρων. Τα βλαστοκύτταρα χορηγούνται παράλληλα με την κλασική θεραπεία και τα υποστηρικτικά μέτρα που εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση.
Τα τελευταία χρόνια επιχειρείται στην ΧΑΠ και στις βαριές αναπνευστικές λοιμώξεις η ενδοφλέβια και ενδοβρογχική χορήγηση βλαστοκυττάρων η οποία αποσκοπεί στην ελάττωση της τοπικής φλεγμονής και στην αποκατάσταση του αναπνευστικού επιθηλίου, κυρίως των πνευμονοκυττάρων τύπου Ι. Η ίδια θεραπεία ακολουθείται και στο σύνδρομο της αναπνευστικής δυσχέρειας των νεογνών, η οποία οφείλεται στην ανωριμότητα του πνεύμονα λόγω προωρότητας, στην βρογχοπνευμονική δυσπλασία και στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση. Η Biohellenika έχει δημοσιεύσει τα αποτελέσματα της χορήγησης βλαστοκυττάρων του λιπώδους ιστού σε 26 ασθενείς με ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση σε συνεργασία με την Πνευμονολογική κλινική του Νοσοκομείου της Αλεξανδρούπολης. Επί πλέον 62 ασθενείς βρίσκονται υπό αξιολόγηση.
Χαρακτηριστικό όλων των ανωτέρω καταστάσεων είναι η μαζική είσοδος υγρών και πρωτεϊνών μέσα στον αυλό των κυψελίδων από το υποκείμενο αγγειακό δίκτυο του πνεύμονα, λόγω της καταστροφής του επιθηλίου από την προσβολή του ιού. Η μεταφορά των αερίων από και προς την κυκλοφορία του αίματος διαταράσσεται, ο κορεσμός της αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο ελαττώνεται και αυτό οδηγεί στην οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, η οποία ανάλογα με τη βαρύτητα οδηγεί τον ασθενή στο θάνατο.
Τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία σε μεγάλες κλινικές μελέτες σε οξείες και χρόνιες βλάβες του πνεύμονα. Χορηγούμενα ενδοβρογχικά στις οξείες βλάβες διευκολύνουν την επιστροφή των υγρών από την κοιλότητα των κυψελίδων στα αγγεία του πνεύμονα και ενισχύουν τον επιθηλιακό φραγμό αποτρέποντας την είσοδο νέων υγρών από τα αγγεία προς τις κυψελίδες. Επίσης ελαττώνουν την ποσότητα των πρωτεϊνών των κυψελιδικών υγρών, οι οποίες υπερεκκρίνονται στο σύνδρομο της αναπνευστικής δυσχέρειας των νεογνών. Συγχρόνως προκαλούν πολλαπλασιασμό των κυττάρων του τοιχώματος των κυψελίδων και αποκατάσταση του επιθηλίου.
Συνδυασμός των κλασικών θεραπειών με βλαστοκύτταρα αποτελεί την καλύτερη αντιμετώπιση των οξέων αναπνευστικών ιογενών λοιμώξεων, στις οποίες οφείλεται ένας μεγάλος αριθμός θανάτων ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.