Βλαστοκύτταρα θεραπεύουν τον παιδικό καταρράκτη
Αναγεννήθηκε ολόκληρος ο φακός του ματιού
Μια νέα μέθοδο για την αντιμετώπιση του συγγενούς ή παιδικού καταρράκτη, η οποία βασίζεται στη χρήση βλαστικών κυττάρων του ίδιου του ασθενούς, ανέπτυξαν επιστήμονες από τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Η τεχνική, που -αντί να αντικαθιστά- αναγεννά τον φακό του ματιού, δοκιμάσθηκε με επιτυχία σε μικρά παιδιά Είναι η πρώτη φορά που αναγεννάται όλος ο φακός του ματιού και πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα μέχρι σήμερα στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής.
Ο συγγενής καταρράκτης που αποτελεί σημαντική αιτία τύφλωσης των παιδιών, εμφανίζεται είτε εκ γενετής, είτε λίγο αργότερα. Η συμβατική θεραπεία του σήμερα γίνεται με την χειρουργική αφαίρεση του θολωμένου φακού του ματιού και την αντικατάστασή του με ένα τεχνητό φακό. Η μέθοδος αυτή όμως μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως πρόκληση φλεγμονής, καταστροφή κυττάρων και παρατεταμένη διάρκεια ανάρρωσης.
Έρευνητές, από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Σαν Ντιέγκο, δημοσίευσαν στο περιοδικό «Nature», την απομόνωση ενδογενών επιθηλιακών βλαστικών και προγονικών κυττάρων του φακού. Στη συνέχεια, κάνοντας πολύ μικρότερη τομή από ό,τι με την παραδοσιακή μέθοδο (ενάμισι χιλιοστού αντί έξι), αφαίρεσαν χειρουργικά τον δυσλειτουργικό φακό και αναγέννησαν ένα νέο φακό σε 12 παιδιά ηλικίας έως δύο ετών.
Τα παιδιά ανάρρωσαν μέσα σε ένα μήνα, με λιγότερες επιπλοκές, ενώ η διαφάνεια του φακού τους βελτιώθηκε πολύ περισσότερο σε σχέση με 25 άλλα παιδιά που -για λόγους σύγκρισης- έκαναν τη συμβατική χειρουργική θεραπεία. Στα τελευταία, εμφανίστηκε συχνότερα μεταχειρουργική φλεγμονή, υπέρταση στο μάτι και νέα θόλωση του φακού του ματιού.
Η πρωτοποριακή τεχνική δοκιμάσθηκε αρχικά σε παιδιά, επειδή σε αυτά τα επιθηλιακά βλαστικά κύτταρά τους είναι πιο νεανικά και πιο ικανά να αναγεννήσουν τον φακό. Όμως οι ερευνητές δήλωσαν ότι ήδη προσπαθούν να εφαρμόσουν την αναγέννηση του φακού με βλαστοκύτταρα και στις πολύ πιο συχνές περιπτώσεις καταρράκτη προχωρημένης ηλικίας, την κύρια αιτία τύφλωσης διεθνώς (πάνω από το 50%) - κάτι που αναμένεται να είναι πιο δύσκολο.
Περισσότεροι από 20 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως είναι τυφλοί εξαιτίας του καταρράκτη. Παρά τις προόδους στη θεραπεία του καταρράκτη, αρκετοί ηλικιωμένοι δεν βλέπουν καλά μετά την επέμβαση και πρέπει να φοράνε γυαλιά για να οδηγήσουν ή να διαβάσουν ένα βιβλίο. Οι ερευνητές αισιοδοξούν ότι τα βλαστοκύτταρα μπορεί μελλοντικά να αξιοποιηθούν για τη θεραπεία και άλλων παθήσεων, όπως της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και του γλαυκώματος.
Κερατοειδείς χιτώνες δημιουργήθηκαν στο εργαστήριο
Σε μια συναφή εξέλιξη που δημοσιεύθηκε στο ίδιο περιοδικό, ερευνητές από την Ιαπωνία και τη Βρετανία της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Οζάκα, παρουσίασαν μια μέθοδο που χρησιμοποιεί επίσης βλαστοκύτταρα για να αναγεννήσει διαφόρους τύπους ιστού των ματιών (κερατοειδή χιτώνα, επιπεφυκότα, φακό και αμφιβληστροειδή).
Δοκιμές σε τυφλά ζώα με θόλωση του κερατοειδή έδειξαν ότι ήταν δυνατό να αποκατασταθεί η όρασή τους. Οι ερευνητές πήραν επιθηλιακά κύτταρα ανθρώπινου κερατοειδούς, τα καλλιέργησαν στο εργαστήριο και τα μεταμόσχευσαν στα τυφλά πειραματόζωα, αναγεννώντας έτσι το πρόσθιο μέρος του οφθαλμού τους.
Η τεχνική δίνει ελπίδες για μελλοντικές μεταμοσχεύσεις οφθαλμών, που δεν θα απορρίπτονται από το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς. Οι ερευνητές θεωρούν ότι άνοιξε ο δρόμος για να κάνουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, με στόχο να αποκαταστήσουν την όρασή τους. Όμως, θα απαιτηθούν αρκετά χρόνια μέχρι η μέθοδος να γίνει καθημερινή ιατρική πράξη.