Χορήγηση Βλαστοκυττάρων που φυλάσσονταν στη Biohellenika για τη θεραπεία της εγκεφαλικής παράλυσης
Κ Κουζή-Κολιάκου
Η ζωή φάνηκε στην αρχή να έχει αδικήσει το ένα από τα δύο δίδυμα που ήρθαν στον κόσμο μετά από πολλές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η μητέρα ζώντας για πολλά χρόνια σε κλίμα αβεβαιότητας και αγωνίας εάν θα αποκτούσε παιδιά, ήθελε να τους προσφέρει από τη γέννησή τους όλα τα εφόδια για την μετέπειτα ζωή τους. Το πρώτο που έκανε ήταν να ζητήσει πληροφορίες από το γιατρό της για τα βλαστοκύτταρα, για τα οποία ενημερώθηκε ξεφυλλίζοντας ενημερωτικά φυλλάδια που βρήκε στο ιατρείο του. Το δεύτερο ήταν να ζητήσει περισσότερες πληροφορίες ιατρικές και πρακτικές από την Biohellenika σε τηλεφωνική ενημέρωση και αποστολή του φακέλου. Παραμονή Πρωτοχρονιάς πρόωρα και χωρίς ιδιαίτερο λόγο ξεκίνησε η διαδικασία του τοκετού, πριν η μητέρα να προλάβει να προμηθευτεί τις ειδικές συσκευασίες συλλογής του αίματος. Έτσι ξεκίνησε ο πατέρας από τη μια και η Biohellenika από την άλλη και στο μέσο της διαδρομής συναντήθηκαν επί της εθνικής οδού και παραδόθηκαν οι συσκευασίες. Την επομένη, ανήμερα της Πρωτοχρονιάς οι συσκευασίες επέστρεψαν με τον ίδιο τρόπο στην Biohellenika και αυθημερόν έγινε η επεξεργασία και η κρυοσυντήρηση των κυττάρων, ενέργεια σωτήρια για τη μετέπειτα εξέλιξη. Η άμεση επεξεργασία του δείγματος είχε ως αποτέλεσμα την κρυοσυντήρηση του συνόλου των κυττάρων, χωρίς καμία απώλεια στη βιωσιμότητα τους. Αυτό εξασφάλισε από την αρχή πολλά και βιώσιμα κύτταρα που αποδείχτηκαν στη συνέχεια σωτήρια για τη ζωή της μικρής.
Πολύ σύντομα μετά τον τοκετό η μητέρα συγκρίνοντας τα δύο της παιδιά, διαπίστωσε ότι το ένα εκ των δύο υπολειπόταν και δεν συμβάδιζε στην ανάπτυξη με το άλλο. Η απορία της πάντα ήταν πώς είναι δυνατόν να υστερεί το παιδί που αμέσως μετά τον τοκετό είχε καλύτερα ζωτικά σημεία σε σχέση με αυτό που τώρα φαίνεται να εξελίσσεται πιο φυσιολογικά. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και παράγοντες ίδιας έντασης προκαλούν διαφορετικές βλάβες. Με τη πάροδο του χρόνου οι διαφορές των παιδιών μεταξύ τους μεγάλωναν και η μητέρα από πολύ νωρίς, ίσως νωρίτερα από άλλους γονείς γιατί είχε μέτρο σύγκρισης, αντιλήφθηκε την έκταση του προβλήματος και ξεκίνησε τη φυσιοθεραπεία, τη μόνη μέθοδο που θα μπορούσε να διατηρήσει τους μυς του σε καλή κατάσταση μέχρι που να μπορέσει να κάνει και κάτι άλλο.
Ακούγοντας από το περιβάλλον της για περίεργες και μη εγκεκριμένες θεραπείες σε διάφορες χώρες του κόσμου τηλεφώνησε στην Biohellenika για να πάρει ασφαλείς και έγκυρες πληροφορίες. Για πρώτη λοιπόν φορά πληροφορήθηκε ότι στο πανεπιστήμιο του Duke μια χαρισματική και τολμηρή γιατρός αιματολόγος σε συνεργασία με τον άνδρα της που είναι παιδονευρολόγος στο ίδιο κέντρο χρησιμοποιούν το αίμα του πλακούντα του ίδιου του παιδιού στις περιπτώσεις όπως και τη δική της και μάλιστα στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. 120 παιδιά από όλο τον κόσμο σαν και το δικό της έχουν κάνει την ίδια θεραπεία και ο αριθμός αυξάνεται συνεχώς. Άλλα 60 παιδιά με ανωμαλίες στη διάπλαση του εγκεφάλου επίσης έχουν χρησιμοποιήσει τα βλαστοκύτταρά τους στο ίδιο κέντρο. Έτσι ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι της οικογένειας το οποίο ολοκληρώθηκε σε πέντε μήνες συμπεριλαμβανομένων όλων των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Το παιδί όταν έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 31 μηνών, ηλικία κατάλληλη για τη θεραπεία.
Η Βiohellenika είναι η πρώτη ελληνική τράπεζα βλαστοκυττάρων που χορήγησε δείγμα εκτός Ελλάδος και μάλιστα σε υψηλού επιπέδου κέντρο του εξωτερικού.
Η Επιστημονική Υπεύθυνη της Biohellenika Dr. Κουζή-Κολιάκου επιμελήθηκε της αποστολής των βλαστοκυττάρων και των συνοδών εγγράφων τα οποία και παραδόθηκαν για έλεγχο στον υπεύθυνο του εργαστηρίου των μεταμοσχεύσεων της Αιματολογικής κλινικής.
Αν και επρόκειτο για δίδυμη κύηση η ποσότητα του αίματος που αρχικά συνέλλεξε ο γυναικολόγος ήταν μεγάλη και αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο αριθμός των βλαστοκυττάρων που κρυοσυντηρήθηκαν να είναι επαρκής για τη μεταμόσχευση. Τελικά χορηγήθηκαν στο παιδί βλαστοκύτταρα που αντιστοιχούσαν σε διπλάσιο βάρος από αυτό που είχε. Σε αυτόλογη χρήση η χορήγηση μεγάλου αριθμού βλαστοκυττάρων είναι ωφέλιμη για τον ασθενή, έχει καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα και δεν υπάρχει ο φόβος της απόρριψης δεδομένου ότι το παιδί χρησιμοποιεί τα δικά του βλαστοκύτταρα τα οποία είναι απόλυτα συμβατά με τον εαυτό του.
Τα βλαστοκύτταρα είχαν κρυοσυντηρηθεί σε πέντε κρυοφιαλίδια, δύο εκ των οποίων με μικρότερο όγκο προορίζονταν για ποιοτικούς ελέγχους πριν τη συνολική απόψυξη. Ο αριθμός των βλαστοκυττάρων που περιείχαν τα κρυοφιαλίδια ήταν υπερεπαρκής.
Μία ημέρα πριν τη μεταμόσχευση το παιδί εξετάστηκε από ομάδα νευρολόγων οι οποίοι και αξιολόγησαν όλα τα κλινικά του ευρήματα τα οποία και κατέγραψαν για μελλοντική σύγκριση. Αποψύχθηκαν όλα τα κρυοφιαλίδια και τα κύτταρα χορηγήθηκαν στο παιδί ενδοφλέβια κάτω από παρακολούθηση της λειτουργίας όλων των ζωτικών του οργάνων. Το παιδί δεν παρουσίασε καμία επιπλοκή κατά τη χορήγηση, η οποία διήρκησε 10 λεπτά. Αμέσως μετά η οικογένεια έφυγε από το νοσοκομείο και επανήλθε την επομένη για να εξεταστεί το παιδί εκ νέου από την ίδια ομάδα των γιατρών. Την επομένη αναχώρησε από το νοσοκομείο και σήμερα ευρισκόμενη στην Ελλάδα διαπιστώνει καθημερινά βελτίωση στην επικοινωνία και στην κινητικότητα του παιδιού. Η όλη παραμονή του στις ΗΠΑ ήταν τρεις ημέρες και δεν παρέμεινε καμία εξ αυτών μέσα στο νοσοκομείο.
Σύμφωνα με την εμπειρία των θεραπόντων ιατρών αναμένεται βελτίωση της κινητικότητας και ελάττωση της σπαστικότητας των μυών, καθώς και βελτίωση στην επικοινωνία. Έως σήμερα το παιδί έχει παρουσιάσει εμφανή στοιχεία βελτίωσης μιας και πλέον είναι ικανό να συντάσσει προτάσεις και να επικοινωνεί με το περιβάλλον του, καθώς και να χρησιμοποιεί καλύτερα τα άκρα του.
Αξιοσημείωτη είναι η παρατήρηση της μητέρας ότι μερικά από τα άλλα παιδιά έκαναν εμετούς κατά την χορήγηση και αργότερα, ενώ το δικό της ήταν απόλυτα ήρεμο και ευδιάθετο. Η αδιαθεσία των παιδιών κατά τη χορήγηση οφείλεται στις παρενέργειες της κρυοπροστατευτικής ουσίας η οποία υποχρεωτικά προστίθεται στα κύτταρα και είναι τελείως απαραίτητη για να βοηθήσει την ομαλή κρυοσυντήρησή τους. Όσο μεγαλύτερος είναι ο όγκος του δείγματος που κρυοσυντηρείται τόσο μεγαλύτερη ποσότητα από την κρυοπροστατευτική ουσία προστίθεται στο δείγμα και τόσο οι παρενέργειες είναι εντονότερες. Στη Biohellenika η κρυοσυντήρηση γίνεται σε κρυοφιαλίδια, όπου φυλάσσεται καθαρός πληθυσμός βλαστοκυττάρων, χωρίς προσμίξεις ερυθρών αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα ο όγκος κρυοσυντήρησης να είναι μικρότερος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται μικρότερη ποσότητα της κρυοπροστατευτικής ουσίας και συνεπώς να μην υπάρχουν ανεπιθύμητες ενέργειες στους ασθενείς κατά την χορήγηση.
Η δυνατότητα που δόθηκε σε αυτή την οικογένεια οφείλεται στην προνοητικότητα της μητέρας η οποία επέμεινε παραμονή Πρωτοχρονιάς με κάθε τρόπο εκτάκτως να προμηθευτεί το κιτ συλλογής από την Biohellenika, στην ευσυνειδησία του γυναικολόγου ο οποίος έκανε δύο μεγάλες αιμοληψίες στα παιδιά που ήταν δίδυμα και γεννήθηκαν με καισαρική τομή, κάτι που πολλές φορές είναι δύσκολο, και στο προσωπικό της Biohellenika που ανήμερα πρωτοχρονιάς επεξεργάστηκε με τον καλύτερο τρόπο ένα δείγμα το οποίο τελικά δικαίωσε τις προσπάθειες όλων. Όλα τα εργαστηριακά δεδομένα που προέκυψαν μετά την απόψυξη του δείγματος στα εργαστήρια της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων του Πανεπιστημίου του Duke έδειξαν μεγάλο αριθμό κυττάρων, υψηλού βαθμού βιωσιμότητας, στείρων από μικρόβια και ιούς και με έντονη ικανότητα πολλαπλασιασμού. Οι προοπτικές βελτίωσης της μικρής ασθενούς είναι άριστες. Μέχρι σήμερα η Biohellenika έχει χορηγήσει με ασφάλεια και επιτυχία 970 δείγματα σε ασθενείς για διάφορες παθήσεις.
Η πραγματική ιστορία του μικρού Αθανάσιου
O μικρός Αθανάσιος γεννήθηκε μετά από πολύ δύσκολο και παρατεταμένο τοκετό, επειδή ήταν πολύ μεγαλόσωμος. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να θρομβωθεί μία κεντρική αρτηρία του εγκεφάλου και να παραμείνει ο εγκέφαλός του χωρίς οξυγόνο για πολύ ώρα. Ο μικρός Αθανάσιος ήταν το τέταρτο παιδί της οικογένειας και οι γονείς του θέλοντας να βοηθήσουν και τα υπόλοιπα παιδιά τους κράτησαν τα βλαστοκύτταρα του Αθανάσιου κατά τη γέννησή του μη πιστεύοντας ότι θα έφτανε ποτέ η ώρα να τα χρησιμοποιήσουν. O μικρός Αθανάσιος από πολύ νωρίς εμφάνισε σημεία εγκεφαλικής παράλυσης και η οικογένειά του προσπάθησε να τον βοηθήσει με όλους τους διαθέσιμους τρόπους. Στην ηλικία των 20 μηνών η μητέρα του πληροφορήθηκε από τον ημερήσιο τύπο ότι ένα άλλο παιδί με παρόμοια προβλήματα με το δικό της, το οποίο είχε τα βλαστοκύτταρά του κατά τον τοκετό, τα χρησιμοποίησε πηγαίνοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Αμέσως απευθύνθηκε στη Biohellenika και ρώτησε με αγωνία εάν θα μπορούσε και το δικό της παιδί να κάνει την ίδια θεραπεία. Από εκείνη την ώρα ξεκίνησε μια διαδικασία ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών μεταξύ της Biohellenika και του Πανεπιστημίου του Duke σχετικά με το ιατρικό ιστορικό και το φάκελο της κρυοσυντήρησης των βλαστοκυττάρων. Τελικά η οικογένεια πήρε το πράσινο φως και μεταφέρθηκε με τα βλαστοκύτταρα στην Αιματολογική κλινική του Πανεπιστημίου του Duke όπου και έγινε η χορήγηση. Η οικογένεια παρέμεινε στην Αμερική 4 ημέρες στη διάρκεια των οποίων έγινε και η χορήγηση των βλαστοκυττάρων. Το παιδί πήρε τα βλαστοκύτταρα με ασφάλεια χωρίς καμία παρενέργεια και επανήλθε στην Ελλάδα. Σήμερα παρακολουθείτε από ομάδα παιδονευρολόγων, συνεργατών της Αιματολογικής κλινικής, σε τρίμηνη βάση. Τα βλαστοκύτταρα του μικρού Αθανάσιου φυλάσσονταν σε τρία κρυοφιαλίδια, τα οποία και στάλθηκαν στις ΗΠΑ. Σε αντίθεση με το πρώτο περιστατικό της Biohellenika στο οποίο χορηγήθηκαν τα βλαστοκύτταρα στις ΗΠΑ, οι εξετάσεις του ποιοτικού ελέγχου του μικρού Αθανάσιου μετά την απόψυξη έγιναν στα εργαστήρια της Biohellenika. Η βιωσιμότητα των κυττάρων μετά την απόψυξη ήταν 96% και για το λόγο αυτό ο μικρός Αθανάσιος πήρε τα δυο από τα τρία κρυοφιαλίδια. Το τρίτο παραμένει στη διάθεση του και θα χορηγηθεί όταν κριθεί αναγκαίο.
Το πανεπιστήμιο της Georgia των ΗΠΑ αναγνωρίζοντας τα αποτελέσματα της χορήγησης των βλαστοκυττάρων του πλακούντα του ίδιου του παιδιού στην εγκεφαλική παράλυση ανακοίνωσε την έναρξη θεραπευτικού πρωτοκόλλου και καλεί παιδιά ηλικίας έως και 8 ετών εφ όσον έχουν τα δικά τους βλαστοκύτταρα του πλακούντα να πάρουν μέρος σε αυτή τη μελέτη.
Στη συνέχεια το Πανεπιστήμιο Monash της Αυστραλίας ανακοίνωσε κλινική μελέτη για την εγκεφαλική παράλυση με τα βλαστοκύτταρα των παιδιών και κάλεσε γονείς που δώρισαν τα βλαστοκύτταρα στη δημόσια τράπεζα να τα ζητήσουν πίσω.
Μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται μόνο η αυτόλογη χρήση κυττάρων για την εγκεφαλική παράλυση, ακόμα και εάν στην οικογένεια υπάρχουν βλαστοκύτταρα αδελφού, απόλυτα συμβατού.