Ενημέρωση προστασίας για τον SARS–CoV-2
Τι είναι COVID-19 και τι SARS–CoV-2; Ο νέος κορωνοϊός-2019 ονομάζεται SARS-CoV-2, ενώ η ασθένεια που προκαλεί ονομάζεται COVID-19. O ιός ανιχνεύθηκε πρώτη φορά το Δεκέμβριο του 2019 στην περιοχή Γουχάν της Κίνας και έκτοτε έως σήμερα έχει διασπαρεί σε περισσότερες από 60 χώρες σε όλο τον κόσμο. Αποτελεί ένα νέο στέλεχος κορωνοϊού που μέχρι τότε δεν είχε απομονωθεί στον άνθρωπο.
Ποια συμπτώματα είναι συμβατά με COVID-19;
- Πυρετός
- Βήχας (συνήθως ξηρός αλλά μπορεί και με απόχρεμψη)
- Λαχάνιασμα ή δυσκολία στην αναπνοή
- Κρυάδες
- Ρίγος (τρέμουλο)
- Μυαλγίες
- Κεφαλαλγία
- Πονόλαιμος
- Ξαφνική απώλεια γεύσης ή όσφρησης
Τα συμπτώματα εμφανίζονται 2-14 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό (συνήθως 3-7 ημέρες).
Ποιος είναι ο τρόπος μετάδοσης του ιού; Ο SARS-Cov-2 μεταδίδεται κυρίως μέσω σταγονιδίων, που προέρχονται από τον σίελο, τις ρινικές εκκρίσεις ή τη βρογχική απόχρεμψη και παράγονται όταν ο ασθενής έρχεται σε στενή επαφή με τους άλλους, βήχει ή φτερνίζεται. Για την αποφυγή της μετάδοσης είναι πολύ σημαντική η εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής.
Πότε μια περίπτωση της νόσου θεωρείται περισσότερο μεταδοτική; Ένα περιστατικό θεωρείται περισσότερο μεταδοτικό όταν εμφανίζει συμπτώματα, αλλά θα μπορούσε να είναι μεταδοτικό και στην ασυμπτωματική φάση. Δεν γνωρίζουμε το ποσοστό των ασυμπτωματικών κρουσμάτων, ούτε τον ακριβή ρόλο που παίζουν στη μετάδοση του SARS-CoV-2, πιθανολογείται όμως πως είναι μικρότερη από αυτήν των συμπτωματικών περιπτώσεων της νόσου.
Ποια είναι τα συμπτώματα της COVID-19 λοίμωξης; Τα κύρια συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν τα κατωτέρω: πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, αρθραλγίες, μυαλγίες, καταβολή, δυσκολία στην αναπνοή και ανοσμία.
Μπορεί ο COVID-19 να μεταδοθεί από άτομο που δεν εμφανίζει συμπτώματα; Με βάση πρόσφατες αναφορές η μετάδοση του COVID-19 είναι πιθανή από άτομα που έχουν μολυνθεί από τον ιό, αλλά δεν εμφανίζουν ακόμα σοβαρά συμπτώματα. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, υπεύθυνα για την εξάπλωση του ιού είναι κυρίως τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα.
Πόσοι ασθενείς εμφανίζουν σοβαρή νόσο; Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν ήπια νόσο. Σε περίπτωση βαρύτερης νόσησης, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει σοβαρή πνευμονία και να χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο.
Ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο; Τα άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (π.χ. ηλικιωμένοι, καρδιοπαθείς, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, ηπατοπάθειες ή πνευμονοπάθειες) είναι πιθανότερο να εμφανίσουν σοβαρή νόσο.
Πότε πρέπει κάποιος να ελεγχθεί για COVID-19;
Εάν έχει :
Οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού (αιφνίδια έναρξη νόσου, με τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω συμπτώματα: πυρετό, βήχα, δύσπνοια), με ή χωρίς ανάγκη νοσηλείας
ΚΑΙ
Τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω επιδημιολογικά κριτήρια, εντός των τελευταίων 14 ημερών πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων:
· Στενή επαφή με πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα λοίμωξης από SARS-CoV-2 (συμπτωματικό ή ασυμπτωματικό)
ή
· Ιστορικό ταξιδιού σε πληττόμενες από SARS-CoV-2 περιοχές με βάση τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα
Κάθε ύποπτο κρούσμα θα πρέπει να υποβάλλεται ΑΜΕΣΑ σε εργαστηριακό έλεγχο για τον ιό SARS-CoV-2.
Ενέργειες εάν κάποιος εμφανίσει συμπτώματα συμβατά με λοίμωξη COVID-19 κατά την διάρκεια παραμονής του στην εταιρεία:
- Ο ασθενής φοράει μάσκα (αν δεν την φορά ήδη) και αποχωρεί άμεσα, αφού πρώτα ενημερώσει το Τμήμα του.
- Ενημερώνει τον γιατρό της εταιρείας
- Διενεργείται μοριακός έλεγχος στην εταιρεία για τον αποκλεισμό ή επιβεβαίωση της διάγνωσης.
- Εφόσον γίνει το τεστ και δεν χρήζει νοσηλείας, εν αναμονή του αποτελέσματος, ο εργαζόμενος παραμένει σε απομόνωση κατ’ οίκον, σε καλά αεριζόμενο δωμάτιο, ενώ η εταιρεία συνεχίζει τη λειτουργία της.
Εάν η κατάστασή του/της δεν επιτρέπει την αποχώρησή του/της,
- Απομόνωση σε προκαθορισμένο καλά αεριζόμενο χώρο, μακριά από τους υπόλοιπους εργαζόμενους
- Ο χώρος αυτός δεν χρειάζεται να είναι συνεχώς άδειος, αλλά θα πρέπει να είναι διαθέσιμος για απομόνωση πιθανού κρούσματος ανά πάσα στιγμή.
- Εφαρμογή μάσκας
- Κλήση του ΕΚΑΒ.
Στον χώρο που φιλοξενείται προσωρινά το κρούσμα εφαρμόζονται:
- Υγιεινή χεριών και αναπνευστική υγιεινή
- Εξοπλισμός ατομικής προστασίας για το προσωπικό που διαχειρίζεται το κρούσμα (χειρουργική μάσκα, γάντια, ποδιά αδιάβροχη και οφθαλμική προστασία με γυαλιά ή ασπίδα προσώπου, σε περίπτωση κινδύνου εκτίναξης βιολογικών υγρών/ αναπνευστικών εκκρίσεων).
Η εταιρεία είναι υπεύθυνη για τον ορισμό του χώρου και για την επάρκεια των ατομικών μέτρων προστασίας. Για οποιαδήποτε απορία ή ό,τι άλλο ήθελε προκύψει, επικοινωνεί με τον γιατρό εργασίας.
Μετά την αποχώρηση του ύποπτου κρούσματος από την εταιρεία
- Επιμελής καθαρισμός του χώρου και εφαρμογή απολυμαντικού σε επιφάνειες μετά την αναχώρηση του εργαζομένου με χρήση εξοπλισμού ατομικής προστασίας
Ενέργειες εάν εργαζόμενος ενημερώσει την εταιρεία ότι εμφάνισε συμπτώματα συμβατά με λοίμωξη COVID-19 ενώ ευρίσκετο στο σπίτι:
- Σύσταση για Ιατρική αξιολόγηση (κατά προτίμηση σε εφημερεύον Νοσοκομείο) ή σε όποιο υγειονομικό φορέα επιθυμεί, με πιθανότητα διενέργειας μοριακού ελέγχου (οι ιατροί που τον/την εξετάζουν το αποφασίζουν) για τον αποκλεισμό ή επιβεβαίωση της διάγνωσης.
- Εφόσον γίνει το τεστ και δεν χρήζει νοσηλείας, εν αναμονή του αποτελέσματος, ο εργαζόμενος παραμένει σε απομόνωση και κατ’ οίκον νοσηλεία, σε καλά αεριζόμενο δωμάτιο, ενώ η εταιρεία συνεχίζει τη λειτουργία του.
Αν το μοριακό τεστ βγει θετικό:
- Ο εργαζόμενος ενημερώνει την εταιρεία αναφέροντας και τις πιθανές επαφές (συνάδελφοι στον ίδιο χώρο κ.λπ.).
- Γίνεται επιδημιολογική διερεύνηση και ιχνηλάτηση όλων των πιθανών επαφών του κρούσματος σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ και την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
- Η εταιρεία σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ κάνει εκτίμηση κινδύνου και αποφασίζει τα επιδημιολογικά μέτρα πρόληψης της διασποράς, ανά περίπτωση, που μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων:
Κλείσιμο εργαστηρίων
Απολύμανση χώρων
Μοριακό τεστ σε όλες τις στενές επαφές του κρούσματος
Περιορισμός στο σπίτι (καραντίνα) όλων των στενών επαφών.
Πότε θα επιστρέψει στην εταιρεία εργαζόμενος που έχει διάγνωση COVID-19 ή που έχει έκθεση υψηλού κινδύνου (στενή επαφή) σε επιβεβαιωμένο κρούσμα
- Ο εργαζόμενος με θετικό μοριακό τεστ μπορεί να επιστρέψει μετά την παρέλευση τουλάχιστον 14ημέρου από την έναρξη των συμπτωμάτων ΚΑΙ την πάροδο τριών 24 ώρων από την πλήρη υποχώρηση του πυρετού (χωρίς τη λήψη αντιπυρετικών) και πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων του.
- Οι στενές επαφές του κρούσματος θα απομακρυνθούν από τον χώρο που κινήθηκε το κρούσμα, με οδηγίες για στενή παρακολούθηση της υγείας τους και απομόνωση στο σπίτι και εφόσον δεν εκδηλώσουν κάποιο ύποπτο σύμπτωμα, θα επιστρέψουν μετά από 14 ημέρες.
- Επιπρόσθετα, η απομάκρυνση άλλων εργαζομένων θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την εκτίμηση κινδύνου που θα προκύπτει κατά την ιχνηλάτηση των επαφών.
Σε περίπτωση που το μοριακό τεστ για τον νέο κορωνοϊό είναι αρνητικό
- Ο εργαζόμενος μπορεί να επιστρέψει στο Ίδρυμα μετά την πάροδο τουλάχιστον τριών 24ώρων από την πλήρη υποχώρηση του πυρετού (χωρίς τη λήψη αντιπυρετικών) και την πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων του.
Οδηγίες ατομικής υγιεινής
· Παραμονή κατ’ οίκον και αποχή από την εργασία οποιουδήποτε ατόμου εμφανίζει συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού.
· Αποφυγή στενής επαφής, εφόσον αυτό είναι δυνατό, με οποιοδήποτε άτομο εμφανίζει συμπτώματα από το αναπνευστικό, όπως βήχα ή πταρμό.
· Αποφυγή επαφής χεριών με τα μάτια, τη μύτη και το στόμα για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης.
· Αποφυγή κοινής χρήσης μολυβιών, στυλό, μαρκαδόρων και άλλων προσωπικών αντικειμένων.
· Σε βήχα ή πταρμό, κάλυψη της μύτης και του στόματος με το μανίκι στο ύψος του αγκώνα ή με χαρτομάντηλο, απόρριψη του χρησιμοποιημένου χαρτομάντηλου στους κάδους απορριμμάτων και επιμελές πλύσιμο των χεριών.
· Απαγορεύεται οι φοιτητές να πίνουν νερό απευθείας από τη βρύση με το στόμα.
· Τακτικό και επιμελές πλύσιμο των χεριών με υγρό σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20’’, πριν τη λήψη τροφής και μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα, και προσεκτικό στέγνωμα χεριών με χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης και απόρριψή τους στους κάδους απορριμμάτων. Εναλλακτικά, μπορεί να εφαρμοστεί καλό τρίψιμο των χεριών με αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα ή χαρτομάντιλα με αλκοόλη.
· Οι εργασίες καθαρισμού να γίνονται με χρήση γαντιών και στολή εργασίας και τα γάντια, μετά τη χρήση τους, να απορρίπτονται.
· Η χρήση γαντιών μιας χρήσης δεν αντικαθιστά σε καμιά περίπτωση το πλύσιμο των χεριών. Επισημαίνεται ότι οι παρούσες οδηγίες έχουν συνταχθεί με βάση τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα και ενδέχεται να τροποποιηθούν, καθώς εξελίσσεται η επιδημία.
·
Ποια θεωρείται υψηλού κινδύνου έκθεση (στενή επαφή)
- Άτομο που διαμένει στο ίδιο κλειστό χώρο με το κρούσμα COVID-19
- Άτομο που είχε απευθείας φυσική επαφή με το κρούσμα COVID-19 (π.χ. μέσω χειραψίας)
- Άτομο που ήρθε σε επαφή χωρίς μάσκα με μολυσματικές βιολογικές εκκρίσεις του κρούσματος COVID-19 (π.χ. να βρισκόταν σε μικρή εμβέλεια όταν ο ασθενής έβηξε, να ήρθε σε επαφή με χρησιμοποιημένα χαρτομάντηλα)
- Άτομο που είχε πρόσωπο με πρόσωπο επαφή με κρούσμα COVID-19 και σε απόσταση < 2 μέτρων περισσότερο από 15 λεπτά χωρίς μάσκα
- Άτομο που βρέθηκε σε κλειστό χώρο (π.χ. αίθουσα διδασκαλίας, αίθουσα συνεδριάσεων, αίθουσα αναμονής σε νοσοκομείο κλπ) με κρούσμα COVID-19 για τουλάχιστον 15 λεπτά και σε απόσταση < 2 μέτρων
- Εργαζόμενος στον τομέα της υγείας ή άλλο άτομο που παρείχε φροντίδα σε άτομο- επιβεβαιωμένη περίπτωση της νόσου COVID-19 χωρίς να χρησιμοποιήσει τα συνιστώμενα μέτρα ατομικής προστασίας
Ποια θεωρείται χαμηλού κινδύνου έκθεση (τυχαία επαφή)
Άτομο(α) που βρέθηκε σε κλειστό χώρο με το κρούσμα COVID-19 για λιγότερο από 15’ ή σε απόσταση μεγαλύτερη των 2 μέτρων
● Άτομο(α) που είχε πρόσωπο με πρόσωπο επαφή με κρούσμα COVID-19 σε απόσταση μικρότερη των 2 μέτρων αλλά λιγότερο από 15’
● Συνταξιδιώτες του κρούσματος COVID-19 σε άλλα μέσα μεταφοράς
Η μεγαλύτερη διάρκεια επαφής αυξάνει την πιθανότητα μετάδοσης.
Ποια είναι τα κύρια βήματα που χρησιμοποιεί ο ΕΟΔΥ για την διαχείριση επαφών με υψηλό κίνδυνο έκθεσης;
- Ενεργητική επιτήρηση από τις αρχές Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) για ένα διάστημα 14 ημερών μετά την τελευταία έκθεση στον κίνδυνο
- Καθημερινή παρακολούθηση για την διαπίστωση συμπτωμάτων COVID-19, όπως πυρετός (υψηλός ή χαμηλός), βήχας ή δύσπνοια
- Οδηγία να αποφύγουν τις κοινωνικές επαφές
- Οδηγία να αποφύγουν τα ταξίδια
- Θα πρέπει να παραμένουν διαθέσιμοι για ενεργητική επιτήρηση
Ποια είναι τα κύρια βήματα που χρησιμοποιεί ο ΕΟΔΥ για την διαχείριση επαφών χαμηλού κινδύνου;
- Οδηγία να παρακολουθούν από μόνοι τους την πιθανή εμφάνιση συμπτωμάτων COVID-19, όπως πυρετός (υψηλός ή χαμηλός), βήχας ή δύσπνοια για διάστημα 14 ημερών μετά ην τελευταία έκθεσή τους στον κίνδυνο
- Οι αρχές Δημόσιας Υγείας μπορεί να παράσχουν επιπλέον οδηγίες ανάλογα με την κάθε περίπτωση
Σημειωτέον πως όλες οι επαφές, άσχετα αν η έκθεσή τους θεωρείται υψηλού ή χαμηλού κινδύνου, θα πρέπει άμεσα να απομονώνονται εθελοντικά και να επικοινωνούν με τις υπηρεσίες υγείας σε περίπτωση που εμφανιστεί κάποιο σύμπτωμα εντός 14 ημερών από την τελευταία έκθεσή τους στον κίνδυνο. Εάν δεν εμφανιστεί κανένα σύμπτωμα εντός 14 ημερών από την τελευταία έκθεσή τους στον κίνδυνο, το άτομο δεν θεωρείται πλέον πιθανό να νοσήσει από τον COVID-19.
Επιπρόσθετα οι αρχές Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) μπορεί να τροποποιήσουν τις ανωτέρω κατευθυντήριες οδηγίες και να εφαρμόσουν περαιτέρω μέτρα ανάλογα με την εκτίμηση κινδύνου κάθε περιστατικού και των επαφών του καθώς και την φάση διασποράς της επιδημίας στην χώρα.